Bekijk hier de getuigenissen

"Waarom is chemie belangrijk voor een bioloog?"  - Marie-Alix Vandenabeele, Agentschap Natuur & Bos

Waarom zijn de basisvakken wiskunde, fysica en chemie belangrijk voor een toekomstig leraar in de biologie? - David Vander Haeghen, leerkracht Tuinbouwschool Melle

Waarom is wiskunde belangrijk voor een bioloog?
Carl Vangestel, onderzoeker Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen

Waarom is wiskunde belangrijk voor een bioloog?
Frederik Hendrickx, onderzoeker Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen

Korte beschrijving van het onderwijsinnovatieproject

De biologie is één van de meest integrerende en multidisciplinaire wetenschappen, die het leven in al zijn diversiteit bestudeert en verschillende subdisciplines heeft zoals evolutie, biodiversiteit, ecologie, ontwikkelingsbiologie, fysiologie, paleobiologie,... Het is een steeds evoluerend studiedomein, waarvan de ontwikkeling hand in hand gaat met brede maatschappelijke ontwikkelingen en uitdagingen.

Vergelijken, analyseren en integreren zijn kernactiviteiten van studenten Biologie. In de basiswetenschappen wiskunde, fysica en chemie worden studenten voorbereid om wetenschappelijk te leren denken en hun abstract denkvermogen te ontwikkelen. Naast het bijbrengen van fundamentele algemene kennis, zijn deze opleidingsonderdelen door hun logische opbouw immers uitermate geschikt om vaardigheden te ontwikkelen zoals het analytisch denken en het oplossen van probleemstellingen.

Daarnaast worden deze basiswetenschappen ook functioneel ingeschakeld: ze zijn cruciaal om een aantal andere vakken beter te begrijpen. Zo komt de chemische basis van leven aan bod, maar dan gekaderd in een biologische achtergrond gaande van functionele cellen tot ecosystemen. Ook worden voor allerhande domeinen zoals de biomechanica beroep gedaan op wetmatigheden en technieken uit de fysica. Op die manier kunnen biologische processen gesimuleerd worden aan de hand van wiskundige formules die deze fysische wetmatigheden definiëren. Wiskunde is tevens een basis voor de quantitatieve data-analyse, en vormt de basis van vakken statistiek die doorheen de opleiding aan bod komen. Voor een bioloog is deze wiskundige toepassing essentieel bij de analyse van experimentele resultaten.

Voor een bioloog in wording is de praktijk ook zeer belangrijk. De studenten raken vertrouwd met experimenten en wetenschappelijke methode: onderzoeksvraag, hypothese, informatie verzamelen, analyse van de resultaten, conclusie. Daarnaast leren ze andere vaardigheden zoals communicatie, samenwerken, probleemoplossend werken, nauwkeurig werken, creativiteit, kritisch denken, veilig werken in een labo en leren rapporteren. Al deze zaken komen ruimschoots aan bod in de practica van fysica en chemie.

Omdat studenten niet altijd overtuigd zijn van de meerwaarde van deze basisvakken, is de appreciatie voor deze vakken meestal niet groot, zoals blijkt uit de studentenevaluaties. Uit een thematische studiedag georganiseerd door de OC Biologie, waarbij de lesgevers van deze basisvakken uitgenodigd werden om hun vak inhoudelijk voor te stellen, kwam duidelijk naar voor dat de studenten deze vakken niet naar waarde schatten tijdens hun eerste jaar van hun opleiding. Om deze vakken duidelijk te kaderen in het geheel van de opleiding biologie, zouden wij een aantal initiatieven willen opzetten.

In eerste instantie zal een informatiesessie georganiseerd worden bij het begin van het academiejaar, waarbij een overzicht van de opleiding biologie gegeven wordt en enerzijds het belang van deze vakken in relatie tot de andere vakken in de opleiding geduid zal worden en anderzijds in relatie tot het latere werkveld. Tijdens deze sessie zal een onderzoeker uit elke major (Functionele Biologie, Global Change Ecology en Biodiversity and Evolutionary Biology) op inspirerende wijze komen vertellen waar hij wiskunde, fysica of chemie gebruikt voor zijn onderzoek.

Daarnaast zullen er een aantal filmpjes opgenomen worden, waarbij mensen uit verschillende sectoren het belang van de basisvakken komen duiden. Deze personen zullen in de eerste plaats gerecruteerd worden uit de Adviescommissie, waarmee de OC Biologie jaarlijks overlegt. De filmpjes zullen online geplaatst worden op de website van de opleiding Biologie.

Beschrijf hoe het onderwijsinnovatieproject aansluit bij één van de twee thema’s ‘Toetsbeleid en evaluatie’ en ‘Optimalisatie van afstemming met het werkveld (bijvoorbeeld ook via stage en masterproef)’

Het is de bedoeling dat de sprekers uit het werkveld duidelijk aangeven op welke manier de basisvakken van belang zijn voor de latere loopbaan, zodat studenten hierover beter geïnformeerd zijn, gemotiveerder zijn en zich meer inspannen voor deze vakken.

Toon aan dat er een link of samenwerkingsverband is met een andere faculteit

Uiteraard zijn deze verhalen ook van toepassing voor andere opleidingen uit de life sciences (bv. Bio-ingenierswetenschappen). Aangezien de filmpjes online geplaatst worden, kunnen ze door iedereen van de UGent bekeken worden.

Doelstellingen van het project + tijdsbesteding

De bedoeling is om een aantal filmpjes te maken, waarbij duidelijk de link tussen de basisvakken en het werkveld geïllustreerd worden. Dit kan bv. gaan om iemand uit de farmaceutische wereld, die statistische analyses doet en het belang van wiskunde komt duiden, of iemand uit de milieu-sector, die chemische analyses moet interpreteren.

De sprekers van de filmpjes zullen geselecteerd worden uit leden van de Adviescommissie, of op voorstel van deze leden. Belangrijk is dat uit verschillende geledingen (onderwijs, onderzoeksinstellingen, overheidsdiensten, voedingssector, biotechnologische sector) vertegenwoordigers gezocht worden.

In februari 2017 komt de Adviesgroep samen en het is de bedoeling om voor het begin van het Academiejaar 2017-2018 deze filmpjes op de website te plaatsen.