Q&A Gesuperviseerde Professionele Praktijk (GPP)

Hieronder kan u een overzicht vinden van de meest gestelde vragen omtrent de gesuperviseerde professionele praktijk. In het overzicht hieronder gebruiken we telkens de afkorting (GPP) om te verwijzen naar de gesuperviseerde professionele praktijk.

Algemeen

Waarom werd de GPP in het leven geroepen?

In het licht van de professionalisering van het beroep is de erkenning als geestelijk gezondheidszorgberoep een belangrijke stap. Zowel voor de kandidaat (wordt gesuperviseerd), voor de cliënt (hulpverleners die goed zijn opgeleid) als voor de stagemeesters (“investeren” mee in een toekomstige collega) is er een meerwaarde aan de erkenning verbonden.

Indien de piste van de eerste werkervaring als statuut voor de GPP weerhouden wordt (zie verder), dan zal je, na je afstuderen als master, aan de slag kunnen in de gezondheidszorg als klinisch psycholoog/klinisch orthopedagoog. Je eerste werkervaring (in een voorziening die erkend is als stagedienst en onder supervisie van een erkende stagemeester) maakt dan immers deel uit van de GPP, waardoor je officieel reeds als klinisch psycholoog/klinisch orthopedagoog kan werken (weliswaar niet autonoom, maar onder supervisie).

Let wel, de term ‘stage’ (in ‘stagedienst’) is een term uit de wet, maar dit mag niet verward worden met de stage die je loopt tijdens de masteropleiding. Om verwarring te voorkomen spreken we hier over gesuperviseerde professionele praktijk (GPP).

Wat is de meerwaarde van het jaar GPP t.o.v. de masterstage voor de student?

Voor de gesuperviseerde professionele praktijk is het competentieprofiel van de Hoge Gezondheidsraad richtinggevend.

De GPP is er ook op gericht om mensen toe te laten autonoom te kunnen handelen in de geestelijke gezondheidszorg. Dat is het verschil tussen de masterstage en de GPP. Tijdens de GPP werkt men immers ook al (gesteld dat de piste van de eerste werkervaring gevolgd wordt, zie verder) en kan men dus ook al verantwoordelijkheden opnemen). De verwachtingen (eindcompetenties) m.b.t. de masterstage worden niet veranderd; het masterdiploma behoudt zo ook zijn waarde.

Op wie is de GPP van toepassing?

De gesuperviseerde professionele praktijk (GPP) is van toepassing op studenten die de opleiding aangevat hebben in het academiejaar 2017-2018 (of later). Studenten die de opleiding aangevat hebben voor het academiejaar 2017-2018 zijn vrijgesteld van de gesuperviseerde professionele praktijk.

Met opleiding wordt bedoeld:

Psychologie/pedagogische wetenschappen (ongeacht aan welke instelling je gestart bent en ongeacht aan welke instelling je de opleiding afgewerkt hebt)
Alle opleidingen die rechtstreeks toegang geven tot het schakelprogramma
- Klinische psychologie
- Klinische orthopedagogiek

Hoewel het niet zo duidelijk is aangegeven in de wet, gaan we ervan uit dat dit ook voor studenten geldt die instromen via een voorbereidingsprogramma. De wet preciseert immers niet welke studie de studenten voor het academiejaar 2017-2018 dienen te hebben aangevat. Dit geldt zowel voor voltijdse studenten als voor werkstudenten.

Met betrekking tot individuele (specifieke) situaties zal de (nog op te richten) erkenningscommissie dienen te beslissen.

Als je vrijgesteld bent van de GPP, kan je dan nog steeds erkenning krijgen?

Als je op dit moment een visum aanvraagt (op basis van je masterdiploma, waarvoor de opleiding gestart werd voor 2017-2018), dan verkrijg je automatisch de erkenning als klinisch psycholoog/klinisch orthopedagoog. Je hoeft deze erkenning niet apart aan te vragen. Je kan hierover meer informatie terugvinden via de websites van Zorg en Gezondheid:

De erkenningsvoorwaarden zijn federaal, maar de erkenning zelf gebeurt door de gemeenschappen door een erkenningscommissie die binnenkort wordt opgericht.

GPP en opleidingen

Is het mogelijk om de GPP te combineren met een therapieopleiding?

Ja, dat is mogelijk. Een voorwaarde om een therapieopleiding te kunnen starten is het behaald hebben van een diploma van één van de erkende gezondheidszorgberoepen (arts, klinisch psycholoog, klinisch orthopedagoog). De UGent biedt psychotherapieopleidingen aan. Een therapieopleiding volgt meestal niet meteen na de masteropleiding; het hebben van enige werkervaring is vaak een voorwaarde om te mogen starten.

Let wel, het volgen of gevolgd hebben van een therapieopleiding betekent niet dat je vrijgesteld wordt of bent van de gesuperviseerde professionele praktijk! Immers, therapie kan enkel autonoom worden uitgeoefend door iemand met een diploma van één van de erkende gezondheidszorgberoepen. Om de erkenning te verkrijgen is het volgen van de gesuperviseerde professionele praktijk één van de voorwaarden (voor studenten die in 2017-2018 of later hun opleiding zijn gestart; zie Algemeen).

Is het mogelijk om de GPP te combineren met een MaNaMa, PEV, postgraduaat of doctoraat?

Als je eenmaal gestart bent met de gesuperviseerde professionele praktijk, dan heb je 5 jaar de tijd om deze af te ronden. Wanneer je de gesuperviseerde professionele praktijk start, kan je zelf bepalen. Je kan dus eerst nog een MaNaMa of een andere opleiding volgen en daarna starten met de gesuperviseerde praktijk. Met andere woorden, de gesuperviseerde professionele praktijk dient dus niet aansluitend op de masteropleiding gevolgd te worden.

Je kan eventueel de extra opleiding ook combineren met de gesuperviseerde professionele praktijk aangezien de GPP deeltijds gevolgd kan worden met een minimum van 20% van een VTE. Concreet wil dit dus zeggen dat je ook de optie hebt om de GPP te spreiden over verschillende jaren (op voorwaarde dat elk jaar telkens minstens 20% bedraagt en dat het hele traject afgerond wordt binnen 5 jaar).

Modaliteiten

Word je betaald tijdens de GPP?

Er werd hieromtrent nog geen officiële beslissing genomen. Er bestaat wel gedragenheid om de gesuperviseerde professionele praktijk als eerste werkervaring in een erkende stagedienst en onder supervisie van een erkende stagemeester te organiseren. In dit geval zou het om een betaalde functie gaan. Dit is evenwel nog niet officieel beslist en kan dus nog wijzigen. Indien deze beslissing genomen zou worden, geldt dit, zoals aangegeven, enkel als de werkplek als stagedienst erkend is en er een erkend stagemeester werkzaam is die de supervisie van de kandidaat op zich neemt.

Moet er inschrijvingsgeld betaald worden voor het extra jaar?

Neen, de GPP staat los van de masteropleiding aan de universiteit. De universiteit dient, zoals uiteengezet in de KB’s, wel een rol te spelen bij de opleiding van de stagemeesters, zie

Zijn er aan dit extra jaar ook tussentijdse opdrachten, verslagen, examens,.. verbonden?

De precieze manier waarop de gesuperviseerde professionele praktijk zal worden geëvalueerd is nog niet duidelijk. In de KB’s staan hierrond nog geen concrete modaliteiten vermeld; dit moet nog verder uitgewerkt worden.

Valt de GPP nog onder het studentenstatuut en kan je dit dan nog combineren met een studentenjob?

Zie de vraag “Word je betaald tijdens de gesuperviseerde professionele praktijk?”. Het is nog niet duidelijk welk statuut aan de gesuperviseerde praktijk zal verbonden zijn. In het geval het om de eerste werkervaring gaat (in een erkende stagedienst onder supervisie van een erkend stagemeester), dan zal het een statuut van werknemer of zelfstandige (in een praktijk) betreffen.

De GPP kan o.a. uitgevoerd worden in een niet-reguliere stagedienst. Wat wordt hiermee bedoeld?

Een reguliere stagedienst is een dienst waar de klinische psychologie/orthopedagogiek wordt uitgeoefend. Een niet-reguliere stagedienst is een dienst in de gezondheidszorg of daarbuiten waar de klinische psychologie/orthopedagogiek niet specifiek uitgeoefend wordt. Daarnaast bepaalt het KB van 26 april 2019 dat een niet-iere stagedienst erop gericht is om de kandidaat-klinisch psycholoog bepaalde specifieke vaardigheden bij te brengen die betrekking hebben op een welbepaald en beperkt onderdeel van de beroepsuitoefening en die bovendien niet kunnen worden verworven binnen een reguliere stagedienst. Het lijkt voor niet-reguliere stagediensten dus te gaan om gespecialiseerde organisaties, zoals bijvoorbeeld het VLESP of centra voor slachtofferhulp. Een verdere concretisering in de praktijk van het KB van 26 april 2019 zal dit uitwijzen. (overgenomen van https://www.compsy.be/nl/erkende-stagemeesters).

De GPP is voor wie autonoom aan de slag wil gaan. Maar wat betekent de term 'autonoom' in deze context?

Autonoom betekent dat je een aantal handelingen, die vallen binnen het wettelijke referentiekader en de competenties van het gezondheidszorgberoep, autonoom kan en mag uitvoeren. Dit geldt zowel voor klinisch psychologen/klinisch orthopedagogen die als zelfstandige, dan wel in een dienst of voorziening werken.

Klopt het dat erkenning ook vereist is als je in een voorziening in de gezondheidszorg wilt werken?

Klopt. Je moet een erkend klinisch psycholoog/orthopedagoog zijn als je handelingen uitvoert die binnen diensten binnen de gezondheidszorg in het kader van de klinische psychologie/orthopedagogiek uitgeoefend worden. Autonoom betekent dat je een aantal handelingen zelfstandig kan en mag uitvoeren. Dit geldt zowel voor klinisch psychologen en klinisch orthopedagogen die als zelfstandige, dan wel in een dienst of voorziening werken.

Wat als je bijvoorbeeld als psycholoog in de gevangenis gaat werken (dus niet in de gezondheidszorg)?

Het is op dit moment duidelijk dat de erkenning nodig zal zijn voor wie als klinisch psycholoog/klinisch orthopedagoog zal werken in de geestelijke gezondheidszorg. Het is minder duidelijk voor welke functies in andere sectoren ook een erkenning zal nodig zijn (bvb. Jeugdhulp, onderwijs …). Het zou kunnen dat ook daar op termijn een erkenning vereist zal worden.

Kan je mét erkenning maar zonder de GPP aan de slag in een ziekenhuis als je in de gezondheidszorg werkt?

Er zijn veel studenten die niet in de gezondheidszorg tewerkgesteld worden; maar na afstuderen aan de slag gaan in een andere sector. Indien je later in de gezondheidszorg wil werken en er voor de functie een erkenning vereist is, dan zal je de erkenning alsnog moeten behalen. Een erkenning toont aan dat je autonoom de klinische psychologie of klinische orthopedagogiek mag uitoefenen nadat je hebt aangetoond dat je over de nodige competenties beschikt. De erkenning wordt uitgereikt door het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid.

Mag ik na mijn opleiding van 5 jaar starten in een ziekenhuis of groepspraktijk?

Na je masteropleiding kan je wel aan de slag in een ziekenhuis of groepspraktijk, maar zonder het doorlopen van een jaar gesuperviseerde professionele praktijk, mag je bepaalde handelingen (diagnostiek, interventie …) niet autonoom uitvoeren. Zoals het er nu naar uitziet kan de eerste werkervaring (in een erkende stagedienst en onder supervisie van een erkende stagemeester) als GPP ingezet worden, waardoor je dus het eerste jaar (in het geval van een voltijdse GPP) onder supervisie werkt, en daarna de handelingen autonoom mag uitvoeren. Dit werd ook al deels in één van de vorige vragen toegelicht. Let wel, de beslissing rond het statuut om de GPP (in dit geval de eerste werkervaring) uit te voeren werd nog niet definitief genomen.

Hoe groot is de kans dat je in de toekomst toch erkenning zal nodig hebben buiten de gezondheidszorg?

Kan je met een masterdiploma klinische psychologie in een groepspraktijk beginnen werken?

Als je je masterdiploma behaald hebt, kan je wel een visum aanvragen. Naast dat visum moet je dan ook de gesuperviseerde professionele praktijk (GPP) gevolgd hebben om erkend te worden als klinisch psycholoog/orthopedagoog (voor studenten die in 2017-2018 of later met hun opleiding zijn gestart, zie eerder; studenten die voor 2017-2018 hun opleiding gestart zijn, zijn van de GPP vrijgesteld). Enkel erkende klinisch psychologen mogen de klinische psychologie/klinische orthopedagogiek uitoefenen. Een uitzondering wordt gemaakt voor klinisch psychologen/klinisch orthopedagogen die de gesuperviseerde professionele praktijk zijn gestart (voor de duur van deze GPP).

Wat is het verschil tussen een masterdiploma en een masterdiploma + GPP?

In de gezondheidszorg (en op termijn mogelijks ook in andere sectoren, zie hiervoor) mogen enkel erkende klinisch psychologen/klinische orthopedagogen de klinische psychologie/klinische orthopedagogiek zoals die in de Wet op de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen omschreven staat uitoefenen.

mee om erkenning te krijgen als klinisch psycholoog/orthopedagoog?

Neen, je dient sowieso de gesuperviseerde professionele praktijk te volbrengen om erkend te worden als klinisch psycholoog/klinisch orthopedagoog (voor die studenten die in 2017-2018 of later met hun opleiding gestart zijn; studenten die hun opleiding eerder gestart zijn, zijn vrijgesteld van de GPP).

Moet je de GPP volgen als je niet van plan bent om onder supervisie te blijven werken (ongeacht de sector)?

Op basis van de informatie die momenteel beschikbaar is, is het duidelijk dat een erkenning nodig is voor functies in de geestelijke gezondheidszorg. Het is nog niet duidelijk of en in welke andere sectoren de erkenning ook nodig zal zijn. Het zou kunnen dat ook daar op termijn een erkenning vereist is. Om de erkenning te kunnen krijgen is de gesuperviseerde professionele praktijk (GPP) een voorwaarde (voor die studenten die in 2017-2018 of later met hun opleiding zijn gestart; studenten die hun opleiding eerder gestart zijn, zijn vrijgesteld van de GPP).

Indien je de gesuperviseerde professionele praktijk niet volgt, dan kan je niet erkend worden als klinisch psycholoog of klinisch orthopedagoog, waardoor je bijgevolg het beroep niet kan uitoefenen.

Wat is het verschil tussen erkenning door het visum en erkenning na de GPP?

Het visum, dat aangevraagd dient te worden op basis van het masterdiploma, is één van de voorwaarden om een erkenning te kunnen verkrijgen. Meer info over de aanvraag van het visum vind je hier:

Hoe kom je bij de stagedienst terecht?

De FOD Volksgezondheid zal een lijst bijhouden van erkende stagediensten die ter beschikking zal worden gesteld. Zie:

Klopt het dat de GPP impact heeft op de latere betaling van onze diensten?

Kortdurende, ambulante behandeling door klinisch psychologen en orthopedagogen wordt sinds kort deels terugbetaald, meer informatie vind je hier.

mét erkenning later meer betaald dan wanneer je énkel een masterdiploma hebt?

Neen, het ziet er niet naar uit dat dit het geval zal zijn.

Buitenland

Geldt deze wet ook in Nederland?

In de ons omringende landen bestaan er gelijkaardige systemen. Er zijn verschillen in organisatie en voorwaarden. Voor meer informatie neemt u best contact op met de bevoegde diensten in het buitenland.

Geldt deze wet ook als je een bachelor diploma gekregen heb in Nederland?

Indien je binnen Europa (in een ander land dan België) een diploma hebt behaald moet er een specifieke procedure gevolgd worden om de erkenning aan te vragen. Dit moet gebeuren via één van de Gemeenschappen. Na toekenning van een erkenning door de Gemeenschappen, stuurt de FOD Volksgezondheid automatisch het visum op dat toegang tot het beroep verleent. Meer informatie vind je hier.

Als je een diploma behaald hebt in een land buiten Europa, moet je je diploma eerst laten erkennen door NARIC. Daarna kan er ook een erkenning aangevraagd worden bij één van de Gemeenschappen. Voor meer informatie hierrond, zie hier.

mijn GPP (deels) volbrengen in het buitenland (bv. Nederland). Hoe verloopt dit?

Als je een deel van de gesuperviseerde professionele praktijk in het buitenland wilt doen, kan dit inderdaad voor maximum 420 uur van het totale pakket aan uren. De overige uren dien je in België te volbrengen.

Gelden dezelfde voorwaarden voor een stagemeester in het buitenland?

In het KB staat hierrond het volgende vermeld: “Een overeenkomst wordt afgesloten tussen de coördinerende stagemeester, de kandidaat-klinisch psycholoog en de persoon of de structuur die verantwoordelijk is voor de supervisie van de kandidaat-klinisch psycholoog in het gastland en die verbonden is aan een universiteit.”

“Een overeenkomst wordt afgesloten tussen de coördinerende stagemeester, de kandidaat-klinisch orthopedagoog en de persoon of de structuur die verantwoordelijk is voor de supervisie van de kandidaat-klinisch orthopedagoog in het gastland en die verbonden is aan een universiteit.”

Stagediensten en stagemeesters

Moet de erkenning om als stagedienst te fungeren voor juli 2021 aangevraagd worden?

De erkenningscriteria bepalen dat een klinisch psycholoog of klinisch orthopedagoog minstens 5 jaar erkend moet zijn om een geldige aanvraag tot erkenning als stagemeester te kunnen indienen. Er zijn echter voor een zeer korte periode overgangsmaatregelen getroffen. Kandidaat-stagemeesters die ten minste 5 jaar relevante beroepservaring kunnen aantonen, kunnen tot 1/07/2021 een aanvraag indienen. Na het verstrijken van deze termijn dient de kandidaat-stagemeester aan te tonen dat hij al minstens 5 jaar een erkenning heeft om zijn verzoek te kunnen indienen. Maar een verlenging van deze termijn is in voorbereiding, dus heeft u mogelijks meer tijd om u kandidaat te stellen.

Het is sinds 22 maart 2021 mogelijk om zich als stagemeester/stagedienst aan te melden via de nieuwe portaalsite van de FOD .
Identificatie dient te gebeuren met een eID-kaartlezer of via de itsme-app. Je kan je ook kandidaat stellen via een formulier dat via email dient ingestuurd te worden, dit kan je hier vinden .
Via deze website kan je de criteria nalezen waaraan je moet voldoen om je kandidaat te kunnen stellen als stagemeester.

Hoe kan de stagemeester de opleiding gevolgd hebben tegen 2022? Zullen ze genoeg stageplaatsen zijn?

Er is nog niet veel duidelijkheid over de opleiding voor stagemeesters, hierrond zal binnenkort verder gecommuniceerd kunnen worden.

De opleiding/vorming waarover gesproken wordt om stagemeester te mogen zijn, wat houdt deze precies in?

Momenteel ligt nog niet vast hoe die opleiding er concreet zal uitzien. In de KB’s staat het volgende vermeld: “De stagemeester volgt jaarlijks een permanente vorming. Deze vorming wordt door universitaire instellingen of door wetenschappelijke verenigingen in samenwerking met universitaire instellingen georganiseerd.“

Er wordt momenteel nog intensief overleg gepleegd tussen vertegenwoordigers van het werkveld, de beroepsverenigingen en de universiteiten over de verwachtingen ten aanzien van de stagemeesters, over de (wettelijk voorziene) opleiding van de stagemeesters en over de financiering van het stagemeesterschap.

Als de GPP telt als een eerste werkervaring dan moet de organisatie erkend zijn als stageplek?

Inderdaad, het is belangrijk dat de werkplek in dat geval als stagedienst erkend is. Stagemeesters kunnen zich kandidaat stellen via deze website.

Op basis van de aanvraag wordt ingeschat of de stagemeester/stagedienst voldoet aan de opgelegde criteria. Het overzicht van erkende stagediensten zal raadpleegbaar zijn via volgende websites:

de criteria om als stageplaats te fungeren (kan bv. jeugdzorg of thuisbegeleiding)?

Als je voldoet aan de criteria die in de KB’s zijn aangegeven, dan kan je je zeker kandidaat stellen. De criteria zijn terug te vinden op deze website.

Gezien er veel erkende stageplaatsen/stagemeesters nodig zijn hopen we dat veel klinisch psychologen/klinisch orthopedagogen zich kandidaat zullen stellen om als stagedienst/stagemeester erkend te worden

is de beoordeling van een stagemeester m.b.t. de uiteindelijke GPP-erkenning?

De stagemeesters vervullen een belangrijke rol bij de evaluatie van de GPP, vandaar het belang van een goede opleiding in het bieden van supervisie en het evalueren van de GPP.

Communicatie

Waarom wordt dit onderwerp nog niet aangebracht tijdens relevante vakken doorheen de opleiding?

Momenteel zijn een aantal aspecten nog niet duidelijk, maar we engageren ons om dit nauw op te volgen en informatie in vakken en via de website van de FPPW bekend te maken. Ook studiekiezers zullen hiervan op de hoogte gebracht worden voor ze starten met de opleiding.

Is er een plaats waar studenten vragen/bezorgdheden kunnen uiten over de regeling inzake de GPP?

Vanuit de BFPS (Belgische Federatie van Psychologie Studenten) is er zowel een Nederlandstalige als Franstalige afgevaardigde die zetelt in de werkgroep zodat bezorgdheden van studenten meegenomen worden in de besprekingen. (Bekijk de website hier)

De erkenningscommissie (die nog opgericht moet worden) zal in de toekomst vragen kunnen beantwoorden.

Daarnaast zijn er ook nog een aantal andere sites waarop je terecht kan, zowel van de overheid als van beroepsverenigingen:

Besluit

Samen met vertegenwoordigers van de universiteiten, overheid, werkgeversorganisaties en beroepsverenigingen (o.a. VVKP en VVO) wordt er gewerkt aan een zo efficiënt mogelijk organisatiemodel. Zodra er meer nieuws is worden alle partijen daarvan op de hoogte gebracht.

Op de websites van de overheid is veel informatie voorhanden; ook de websites van de beroepsverengingen en de andere universiteiten (zie bvb. KU Leuven) bieden duidelijke overzichten van wat we tot nu toe over de GPP, andere aspecten rond de erkenning van de klinische psychologie en klinische orthopedagogiek als geestelijke gezondheidszorgberoepen, weten.